ഇമാം ബുഖാരി ലഘുലേഖ [അറബിക്]

1. ഇമാം ബുഹാരി ലഘുലേഖ 2. ترجمه الامام بخاري 3. امام بخاري باللغه الاردويه
ഹദീസന്വേഷിച്ച് യാത്ര നടത്തുക ബുഖാരി ഇമാമി(റ)ന്റെ പതിവായിരുന്നു. മഹാനവര്‍കള്‍ ഇങ്ങനെ പറയുകയുണ്ടായി. “ഹദീസുകളന്വേഷിച്ച് കൊണ്ട് ഞാന്‍ മിസ്വ്റിലേക്കും ശാമിലേക്കും രണ്ട് തവണ വീതവും ബസ്വറയിലേക്ക് നാലു തവണയും യാത്ര ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. ഞാന്‍ ബഗ്ദാദിലെയും കൂഫയിലെയും ഹദീസ് പണ്ഡിതരെ എത്ര തവണ സമീപിച്ചുവെന്നത് എനിക്കുതന്നെ തിട്ടമില്ല. ഹിജാസില്‍ മാത്രം ഹദീസിനു വേണ്ടി ആറ് വര്‍ഷം ഞാന്‍ തങ്ങിയിട്ടുണ്ട് (മിര്‍ഖാതുല്‍ മഫാതീഹ് 1/13).   എന്തു ത്യാഗം സഹിച്ചും എത്ര പണം ചെലവഴിച്ചും ഹദീസ് ശേഖരണത്തില്‍ വ്യാപൃതനായിരുന്നു മഹാനവര്‍കള്‍. ഓരോ മാസവും ഹദീസന്വേഷണത്തിനുവേണ്ടി അഞ്ഞൂറ് ദിര്‍ഹമായിരുന്നത്രെ ബുഖാരി ഇമാം ചെലവഴിച്ചിരുന്നത്. പലപ്പോഴും കഴിക്കാന്‍ ആഹാരവും ധരിക്കാന്‍ വസ്ത്രവുമില്ലാത്ത ദുരവസ്ഥയുണ്ടായിട്ടുമുണ്ട്.
ഉമറുബ്നു ഹഫ്സ്(റ) പറയുന്നു: “ഞങ്ങള്‍ ബുഖാരി ഇമാമിനോട് കൂടെ ബസ്വറയില്‍ ഹദീസ് എഴുതുന്ന കാലം. ഒരു ദിവസം അദ്ദേഹത്തെ കാണാതായി. അന്വേഷിച്ച് ചെന്നപ്പോള്‍ വസ്ത്രങ്ങളില്ലാത്തതു കൊണ്ടാണ് വരാതിരുന്നതെന്ന് മനസ്സിലായി. അദ്ദേഹത്തിന്റെ കയ്യിലുള്ള ധനമെല്ലാം തീര്‍ന്നിരുന്നു. പിന്നീട് ഞങ്ങള്‍ ഏതാനും ദിര്‍ഹമുകള്‍ ശേഖരിച്ച് അദ്ദേഹത്തിന് വസ്ത്രം വാങ്ങി നല്‍കുകയാണ് ചെയ്തത് (താരീഖു ബാഗ്ദാദ് 2/13).